Những món ăn ngon đặc sản nổi tiếng Bắc Kạn

Ngoài những địa điểm du lịch hấp dẫn thì Bắc Kạn còn những món ăn đặc sản nổi tiếng. Là địa phương với nhiều cộng đồng dân tộc và đặc sản Bắc Kạn cũng theo đó mang nhiều nét đặc sắc của đồng bào dân tộc miền núi phía Bắc. Bởi vậy khi đến với nơi đây du khách sẽ dễ dàng bắt gặp những món ăn rất lạ và độc đáo.

1. Đặc sản thịt lợn gác bếp

Thịt lơn gác bếp là một trong những món ăn đặc sản nổi tiếng Bác Kạn. Người dân sử dụng loại “lợn tên lửa”, đây là một loại lợn nuôi lâu lớn nhưng chất lượng cao. Đặc điểm của “Lợn tên lửa” là thịt thơm, săn chắc, khi nấu không có nước, bì giòn… Khác với một số dân tộc khác, người Tày sống quanh hồ Ba Bể thường bỏ thịt vào sọt hoặc gùi đi rừng rồi mới treo lên bếp. Khói từ bếp củi hằng ngày hun lên làm thịt có màu vàng đen. Thịt treo như vậy để được cả năm mà không hỏng.

Ngày nay, dù không phải tích trữ thịt treo gác bếp làm lương thực để dành nhưng trong nhà người Tày ở quanh hồ vẫn luôn có một ít, dùng trong những dịp đón khách quý, lễ tết hay ngày quan trọng khác. Đồng bào ở Bắc Kạn có thể chế biến thịt treo gác bếp thành nhiều món ăn như: xào với cà chua, kho với lá tỏi hay đơn giản là xào lẫn với rau cải đắng… Thịt có hương thơm đặc trưng, miếng thịt chắc không bị nát, ăn không ngấy, rất ngon và lạ miệng.

2. Đặc sản tôm chua Ba Bể

Bắc Kạn không chỉ có phong cảnh đẹp, nhiều tài nguyên thiên nhiên mà còn là nơi có văn hóa ẩm thực vô cùng độc đáo và tôm chua Ba Bể là một cái tên không thể bỏ qua. Hồ Ba Bể nằm phụ cận sông Năng quanh năm khá nhiều tôm tép, nên tôm chua từ lâu đã được mọi người ưa chuộng và sử dụng nhiều.

Ở nơi đây, tôm chua thường được ăn với thịt chân giò hay thịt ba chỉ luộc kèm khế chua, chuối chát, đinh lăng và một số loại rau sống khác. .Tôm được lấy từ hồ Ba Bể nên khi làm tôm chua cho hương vị rất riêng so với nơi khác. Tôm chua Ba Bể hương vị đậm đà, có thêm mùi thơm của giềng, ăn cùng với cơm nấu bằng gạo nương còn nóng hổi thì đến những thực khách khó tính nhất cũng phải say lòng.

3. Đặc sản khâu nhục

Khâu nhục hay nhiều người còn gọi vui là khổ nhục chắc bởi sự kỳ công khi tạo ra món ăn này, đây là món ăn đặc biệt mang đậm tính dân tộc của người dân Bắc Kạn. Khâu nhục ở nơi đây được làm rất công phu, nguyên liệu chinh là thịt ba chỉ và khoai môn Bắc Kạn cùng một số loại gia vị khác. Khoai được rán vàng, thịt lợn được luộc sơ qua, dùng tăm tre chọc bì thật kĩ, tẩm ướp gia vị rồi đem quay, vừa quay vừa quết mật ong cho vàng bì. Mọi thứ được xếp vào bát, cứ một miếng khoai, một miếng thịt, cho nhân được làm bằng thịt, nấm hương, mộc nhĩ… đã xào lên trên hấp cách thuỷ khoảng 5 giờ đồng hồ.

Món khâu nhục làm cầu kì nhưng ăn lại rất ngon nên nhân dân Bắc Kạn thường dành vào những dịp đặc biệt như lễ tết, cưới hỏi và vào nhà mới. Không chỉ ở Bắc Kạn, đây là món ăn khá quen thuộc ở các tỉnh vùng Đông Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn. Khâu Nhục là món ăn đậm đà bản sắc dân tộc của người dân Bắc Kạn. Người ta nói đến Bắc Kạn mà không thưởng thức Khâu Nhục thì cũng giống như là chưa từng đi, xứng danh là một món ăn đặc sản nổi tiếng Bắc Kạn.

4. Đặc sản lạp xưởng hun khói

Lạp xưởng hun khói hay lạp sườn hun khói, hay còn có cái tên khác là lạp xưởng gác bếp từ lâu đã là một món ăn truyền thống của những người dân vùng Tây Bắc. Đối với mỗi vùng miền thì cách làm lạp xưởng có phần khác biệt một chút nhưng quy lại thì nguyên liệu chính làm ra món lạp xưởng là ruột non và thịt lợn. Cách làm lạp xưởng không quá khó, nhưng để có những chiếc lạp xưởng ngon ra đúng hương vị thì cần phải có kinh nghiệm và sự khéo léo.

Điểm độc đáo của lạp sườn Bắc Kạn là được tẩm ướp bằng gừng đá, một loại gừng chỉ mọc trên đá của người dân tộc nên có mùi thơm rất đặc biệt. Lạp xưởng của người Bắc Kạn có mùi của nắng vùng cao, mùi của khói bếp, thoảng mùi gừng, mùi rượu, mắc mật, thơm một cách đặc biệt. Vị dai của lòng, vị ngọt của thịt nạc, vị béo của mỡ hòa quyện với nhau, ăn thật ngon miệng. Đây cũng là món ăn được mua về làm quà nhiều nhất khi khách quan tới thăm Bắc Kạn. Bạn có thể tìm mua loại lạp sườn này tại chợ Đồn có địa chỉ ở Phương Viên, chợ Đồn, Bắc Kạn.

5. Đặc sản cá nướng Ba Bể

Hồ Ba Bể là nơi được thiên nhiêu ưu ái cho nhiều tôm cá. Thường người dân sẽ đánh bắt thủ công và sử dụng để chế biến thành nhiều món ngon, mà đặc trưng nhất có lẽ không gì khác là món cá nướng Ba Bể. Những con cá được chọn có kích cỡ bằng khoảng ngón tay thường được chọn để nướng. Thịt cá trắng, vừa chắc ăn lại có vị thơm ngọt rất ngon xứng đáng là một món đặc sản nổi tiếng Bác Kạn.

Quy trình chế biến món cá nướng Ba Bể cũng khá tốn thời gian. Đầu tiên sẽ chọn những con cá đều nhau, mổ bụng lấy ruột làm sạch xong đem đi phơi nắng rồi xiên chúng thành từng xiên. Tiếp theo chỉ cần đem nướng trên bếp than hồng, không cần nướng quá kỹ vì cá được được phơi nắng nhiều lần. Người ta chỉ nướng cá chín đủ độ để cá không bị khô và giữ được màu sắc vàng ươm đẹp mắt. Thưởng thức cá nướng hồ Ba Bể kèm với tương ớt, nhâm nhi chén rượu ngô quả là một trải nghiệm thú vị khi đến thăm Bắc Kạn.

6. Đặc sản lợn sữa quay

Những con lợn sữa sau khi chọc tiết được làm sạch bằng nước lá ổi đun sôi, mô moi và làm sạch bụng sau đó nhồi vào bụng những vị thuốc bắc thơm thảo và quay trên than hồng cho đến khi chín. Khi quay thì thường xuyên lấy khăn nhúng nước lau chú lợn để phần da lợn ở ngoài không bị cháy, khi lợn gần chín thì dùng que tăm thủng lợn để nước và mỡ chảy ra. Bỏ lợn ra khoảng 1 tiếng cho bớt nóng và để khi chặt thịt miếng thịt bày ra đĩa không bị nát.

Đĩa thịt lợn quay vàng rộm thơm lừng ngon lành đến ứa nước miếng. Cắn miếng thịt quay có vị ngọt của thịt chín tới, vị thơm của lá móc mật, vị ngậy của thịt nướng, miếng thịt được tẩm ướp đậm đà, ăn một lần nhớ mãi.

7. Đặc sản bánh trứng kiến

Bánh trứng kiến (tiếng Tày gọi là “pẻng rày”), được làm từ trứng kiến, bột gạo, lá non của cây vả. Loại kiến đdươợc lấy trứng là loại kiến đen có thân nhỏ, đuôi nhọn, đi lại khá nhanh và thường làm tổ trên cây vầu. Kiến này cho trứng lành, cắn không đau và không độc như các loài kiến khác. Trứng kiến thực chất là ấu trùng kiến, chính vì vậy mà tỷ lệ đạm rất cao, nhiều chất bổ, tuy nhiên một số người ăn có thể bị dị ứng.

Vỏ bánh được làm khá đơn giản, gạo nếp xay cho nhuyễn và cô thành bột dẻo. Người làm phi thơm hành rồi cho trứng kiến vào rang đúng điệu tạo mùi béo ngậy để tạo nhân bánh. Gói bánh cho nhân bên trong vỏ thật khéo tay để bánh được vuông vức. Cuối cùng là bọc bên ngoài lớp lá vả bánh tẻ, cho vào nồi đồ như xôi độ 30 phút là chín.

8. Những món ăn đặc sản nổi tiếng Bắc Kạn khác

Ngoài ra Bắc Kạn cũng nổi tiếng với nhiều đặc sản khác như: Măng vầu, Rau sắng (rau ngót rừng), Bánh Ngải, Miếng dong Na Rì, Bánh cooc mò, Mứt mận, Chuối hột rừng, Bánh Pẻng phạ ( Bánh trời), Xôi đăm đeng, Rau dớt, Rau bồ khai (rau dạ hiến), Trám đen, Mèn mén, Bánh gio, Bánh khẩu thuy, Rượu men lá Bằng Phúc Bắc Kạn, Tép chua Ba Bể, Măng ớt Đèo Gió, Gạo bao thai Chợ Đồn, Quýt Quang Thuận, Chè Shan tuyết, Giảo cổ lam, Gà chạy bộ, Xôi nếp nương…